Odruch ssania wygasa fizjologicznie po ukończeniu pierwszego roku życia. Stopniowo w miarę wyrzynania się zębów mlecznych, co trwa do 30 miesiąca życia, powinien wykształcić się odruch odgryzania i żucia pokarmów o stałej konsystencji. Wyeliminowanie użycia smoczków, po 18 miesiącu życia, zapobiega utrwaleniu się odruchu ssania. Niekorzystne jest zwłaszcza podawanie pustych smoczków tzw. uspokajaczy. Nie wygasły w porę odruch ssania może znaleźć rozładowanie w nawyku ssania palca, wargi dolnej, co z reguły prowadzi do wady zgryzu.

Półtoraroczne dziecko powinno dostawać już twarde pokarmy do gryzienia. Dziecko 30-miesięczne ma już pełne łuki zębowe i wręcz obowiązkiem opiekunów jest podawanie takich pokarmów jak jabłko, marchew, kalarepa, kromka chleba. Czynność żucia wpływa bowiem modelująco na prawidłowe: wzrost i ułożenie szczęk oraz stawów skroniowo – żuchwowych, a także koordynację nerwowo – mięśniową. Jednym z częstych błędów popełnianych przez nadopiekuńczych rodziców jest przedłużone podawanie pokarmów płynnych i papkowatych, nie stanowiących należytych bodźców wzrostowych. Twarde pokarmy ponadto oczyszczają dodatkowo zęby.

Podawanie tylko pokarmów papkowatych pociąga za sobą jeszcze jedno niebezpieczeństwo utrwalenia niemowlęcego sposobu połykania. Fizjologicznie po wyrżnięciu się zębów następuje stopniowe przejście około 2 roku życia na tzw. dojrzały sposób połykania. Uwaga! U dzieci z przetrwałym niemowlęcym typem połykania język wpycha się między zęby przednie, powodując zahamowanie pionowego wzrostu szczęk i formowanie się zgryzu otwartego z wychyleniem zębów przednich, oraz nieprawidłowej wymowy – nieprawidłowego wymawiania głosek syczących, czyli seplenienia. Do podobnej sytuacji może dojść w wyniku niekontrolowania przez rodziców nieprawidłowych nawyków jak: ssanie palca, ołówka itp., które to należy bezwzględnie eliminować.

Następną nieprawidłową czynnością jest ustny tor oddychania na skutek np. przerostu migdałka podniebiennego, skrzywienia przegrody nosa a także przewlekłych stanów zapalnych zatok i górnych dróg oddechowych (także polipy nosa i zatok), na tle której powstaje wada zgryzu a nawet gorsze utlenowanie krwi, mające skutki ogólnoustrojowe.

Podsumowując – podkreślamy podstawową zasadę utrzymywania własnej higieny jamy ustnej dziecka POD KONTROLĄ OPIEKUNA, w skład której wchodzą: efektywne szczotkowanie zębów w domu, po głównych posiłkach, co pół roczne przeglądy kontrolne u stomatologa i ew. leczenie próchnicy oraz profilaktyka w postaci profesjonalnej konsultacji, instruktażu higieny i fluoryzacji.